Wywiad ukazaÅ‚ siÄ™ na Å‚amach czasopisma PrzemysÅ‚ Chemiczny, numer 10/2016, tom 95

Wywiad  z Panem prof. dr. hab. inż.  Dariuszem Bogdałem, Dziekanem Wydziału Inżynierii  i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej  im. Tadeusza Kościuszki

 

prof. dr hab. inż. Dariusz BogdaÅ‚

prof. dr hab. inż. Dariusz BogdaÅ‚

Redaktor Andrzej Jan Szyprowski: Panie Dziekanie! Już po raz drugi z przyjemnoÅ›ciÄ… prezentujemy dorobek naukowy pracowników Pana WydziaÅ‚u. Tym razem z okazji jubileuszu 50-lecia istnienia WydziaÅ‚u Inżynierii i Technologii Chemicznej na Politechnice Krakowskiej. ProszÄ™ nam powiedzieć jak obecnie wyglÄ…da potencjaÅ‚ badawczy WydziaÅ‚u, ilu jest pracowników, w tym naukowych, profesorów, doktorów habilitowanych, adiunktów, asystentów, doktorantów i studentów. Czy nie wystÄ™puje problem luki pokoleniowej, czyli braku nastÄ™pców dla obecnych liderów poszczególnych specjalnoÅ›ci WydziaÅ‚u?

Prof. dr hab. inż. Dariusz BogdaÅ‚: Obecnie na Wydziale pracuje 136 osób, w tym 109 pracowników naukowych, 29 pracowników samodzielnych i 10 profesorów tytularnych. W ciÄ…gu ostatnich 5 lat liczba studentów ulegaÅ‚a zwiÄ™kszeniu i wynosi ok. 1300, chociaż w tej chwili, tak jak w caÅ‚ej Polsce, obserwujemy tendencjÄ™ spadkowÄ… zwiÄ…zanÄ… z niżem demograficznym. Obecnie trwa rekrutacja na nowy rok akademicki i zapeÅ‚niliÅ›my 80% miejsc. Na pierwszy rok chcemy przyjąć 320 osób i jest to liczba, która pozwala swobodnie planować zajÄ™cia oraz wykorzystanie sal wykÅ‚adowych i laboratoryjnych. W skali uczelni studia koÅ„czy 65% studentów. Nasi absolwenci nie majÄ… problemów ze znalezieniem pracy po ukoÅ„czeniu studiów, a wiemy o tym z badaÅ„, które prowadzi wÅ›ród absolwentów Biuro Karier PK. Przez ostatnie 5 lat rozwinÄ…Å‚ siÄ™ także sam WydziaÅ‚. Poprzednio prowadzone byÅ‚y trzy kierunki studiów: technologia chemiczna, inżynieria chemiczna i biotechnologia, obecnie mamy także chemiÄ™ budowlanÄ…, nanotechnologie i nanomateriaÅ‚y. Dwa ostatnie kierunki wprowadziliÅ›my z myÅ›lÄ… o tych studentach, którzy interesujÄ… siÄ™ naukÄ… i chcÄ… rozwijać swoje zainteresowania na bieżąco. Na Wydziale nie wystÄ™puje zjawisko luki pokoleniowej. Liczba pracowników samodzielnych zapewnia utrzymanie minimum kadrowego na wszystkich kierunkach, a dziÄ™ki polityce personalnej jest to pokoleniowo najmÅ‚odszy wydziaÅ‚ na uczelni. Åšrednia wieku pracowników wynosi ok. 44 lata. Taki stan udaÅ‚o siÄ™ osiÄ…gnąć także dziÄ™ki polityce Ministerstwa i ofercie programów dla mÅ‚odych pracowników nauki. Ci pracownicy, którzy chcieli mogli siÄ™ o te projekty ubiegać, kilkanaÅ›cie osób skorzystaÅ‚o z tej możliwoÅ›ci i realizuje projekty, a to przekÅ‚ada siÄ™ również na awanse.

AJS: Jakie byÅ‚y najważniejsze osiÄ…gniÄ™cia i wydarzenia w Å¼yciu WydziaÅ‚u w okresie ostatnich 5 lat, w czasie od wydania naszego poprzedniego zeszytu na jubileusz 45-lecia WydziaÅ‚u w lipcu 2011 r.?

DB: WydziaÅ‚ wyróżnia siÄ™ na Politechnice pod wzglÄ™dem osiÄ…gnięć naukowych. Mamy najwiÄ™kszÄ… liczbÄ™ publikacji. W ciÄ…gu ostatnich 3 lat ukazaÅ‚o siÄ™ ich ok. 1000, co przynosi 3500 punktów tzw. ministerialnych rocznie. WiÄ™kszość z nich to publikacje zagraniczne, które w dużej części ukazujÄ… siÄ™ w renomowanych czasopismach z Listy Filadelfijskiej. Wyróżnia nas także liczba patentów zgÅ‚aszanych przez WydziaÅ‚, których w okresie ostatnich 3 lat byÅ‚o prawie 300. Trzecia część Å›rodków, które otrzymuje WydziaÅ‚ to Å›rodki z projektów i współpracy z przemysÅ‚em, dlatego nie opieramy siÄ™ głównie na dotacji podstawowej. W ramach Programu Operacyjnego KapitaÅ‚ Ludzki na Politechnice Krakowskiej realizowano ponad 50 projektów na kwotÄ™ ok. 150 mln zÅ‚ i jako uczelnia byliÅ›my liderem w Polsce. Uczelnia bierze także udziaÅ‚ w unikatowym projekcie, jakim jest MaÅ‚opolska Chmura Edukacyjna, zorganizowana ze Å›rodków z poprzedniego rozdania Programu Operacyjnego KapitaÅ‚ Ludzki. W zorganizowanym programie wstÄ™pnym uczestniczyÅ‚o 6 uczelni i 21 szkół Å›rednich, dla których prowadzono 10 przedmiotów. Politechnika prowadziÅ‚a kierunki budownictwo i chemiÄ™. ZajÄ™cia odbywaÅ‚y siÄ™ na odlegÅ‚ość dla kilku szkół jednoczeÅ›nie. ByÅ‚o to możliwe dziÄ™ki wykorzystaniu odpowiedniego wyposażenia (serwery, monitory, kamery) i oprogramowania. Obecnie rozpoczynamy II etap tego projektu. BÄ™dzie on obejmowaÅ‚ 250 szkół w woj. maÅ‚opolskim i bÄ™dzie trwaÅ‚ 5 lat. DziÄ™ki temu programowi uczelnia może wyÅ‚awiać najzdolniejszych studentów. Warto wspomnieć także o wymianie miÄ™dzynarodowej. Jako jedyny wydziaÅ‚ na uczelni realizujemy studia podwójne dyplomowane. Nasi studenci majÄ… możliwość wyjazdu w ramach programu Erasmus na partnerski Uniwersytet Techniczny w Münster (Niemcy) i tam mogÄ… realizować swoje prace magisterskie. OtrzymujÄ… wówczas dwa dyplomy, niemiecki i polski. Program jest realizowany od ponad 25 lat i takie studia ukoÅ„czyÅ‚o 50 osób. Realizujemy program Erasmus Plus Partnerstwo Strategiczne, w ramach którego przygotowujemy wspólne
kursy dla 4 uczelni: Uniwersytetu Technicznego w Münster (Niemcy), Uniwersytetu Lille (Francja), Politechniki w Bragançy (Portugalia) oraz Politechniki Krakowskiej. Przez ostatnich 5 lat nasz WydziaÅ‚ zdobyÅ‚ 75 medali i nagród na najwiÄ™kszych Å›wiatowych konkursach wynalazczych. OtrzymaÅ‚ także 4 nagrody Fundacji im. prof. Zbigniewa Engela dla wybitnych mÅ‚odych naukowców, 75% wszystkich nagród Rektora PK za osiÄ…gniÄ™cia naukowe, 2 nagrody Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego za promowanie wynalazczoÅ›ci oraz III NagrodÄ™ Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiÄ…gniÄ™cia naukowo-techniczne w 2011 r. WydziaÅ‚owi przyznano również 7 grantów Lider i 5 stypendiów naukowych Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

AJS: ByÅ‚ Pan dotychczas Prorektorem Politechniki Krakowskiej ds. ksztaÅ‚cenia i współpracy z zagranicÄ…. ProszÄ™ przedstawić dokonania caÅ‚ej Politechniki w ostatnich latach w obszarze, za który Pan odpowiadaÅ‚.

DB: Jako prorektor ds. ksztaÅ‚cenia i współpracy z zagranicÄ… odpowiadaÅ‚em za wewnÄ™trzny system zapewnienia jakoÅ›ci ksztaÅ‚cenia na uczelni. OpracowaliÅ›my zaÅ‚ożenia do Krajowych Ram Kwalifikacji, czyli dla każdego przedmiotu musieliÅ›my przygotować sylabus i opisać jego efekty ksztaÅ‚cenia. DziÄ™ki temu programy ksztaÅ‚cenia na Politechnice zostaÅ‚y uporzÄ…dkowane, spisane w centralnym systemie, z którego może korzystać każdy student, może poznać wymagania oraz efekty, jakie powinny dać studia. WprowadziliÅ›my także wewnÄ™trzny system zapewnienia jakoÅ›ci ksztaÅ‚cenia, który obejmowaÅ‚ procedury dotyczÄ…ce sesji egzaminacyjnej, prowadzenia hospitacji zajęć, organizacji praktyk studenckich, a także ankiet studenckich. Ankiety ewaluacyjne, oceniajÄ…ce pracowników i ich zajÄ™cia, na dwóch wydziaÅ‚ach przynosiÅ‚y responsywność wÅ›ród studentów na poziomie 40%. ByÅ‚a to doskonaÅ‚a karta w czasie dyskusji z PaÅ„stwowÄ… KomisjÄ… AkredytacyjnÄ…. Ankiety przeprowadzano przy współpracy z samorzÄ…dem studentów, któremu uczelnia stwarza warunki do prowadzenia ewaluacji. Dla wydziaÅ‚u, który osiÄ…gaÅ‚ najlepsze wyniki w akcji ufundowano puchar. Dwa razy wygraÅ‚ nasz WydziaÅ‚, ale w tym roku, niestety, wyprzedziÅ‚ nas WydziaÅ‚ Fizyki, Matematyki i Informatyki. WdrożyliÅ›my także system antyplagiatowy, który byÅ‚ wymagany przez Ministerstwo. UdaÅ‚o siÄ™ go uruchomić wraz z repozytorium prac dyplomowych. DziÄ™ki temu w tym roku każda praca dyplomowa (prawie 3000 prac) byÅ‚a sprawdzana przez system. W Å¼adnej z nich nie stwierdzono podejrzenia popeÅ‚nienia plagiatu. RozbudowaliÅ›my również systemu e-learningu. Do tej pory każdy wydziaÅ‚ robiÅ‚ to na wÅ‚asnÄ… rÄ™kÄ™, ale podjÄ™to decyzjÄ™ o zakupie jednego centralnego serwera. DziÄ™ki temu pracownicy otrzymali narzÄ™dzia i sami mogÄ… decydować, czy chcÄ… korzystać z takiej formy zajęć. Platforma jest dostÄ™pna przez stronÄ™ internetowÄ… i prowadzÄ…cy zajÄ™cia mogÄ… umieszczać na niej wykÅ‚ady, materiaÅ‚y pomocnicze do zajęć, testy, quizy, filmy i symulacje. MogÄ… nawet przeprowadzić egzamin koÅ„cowy z danego przedmiotu. Może to być forma uzupeÅ‚niania przedmiotu, ale sÄ… też tacy nauczyciele, którzy opierajÄ… siÄ™ tylko na e-learningu i studenci mogÄ… zupeÅ‚nie samodzielnie korzystać z materiałów zamieszczanych na platformie, która oferuje ponad 1200 kursów. Szczególnie dobrze system ten sprawdza siÄ™ na studiach podyplomowych, w których uczestniczÄ… sÅ‚uchacze z caÅ‚ej Polski. To znacznie uÅ‚atwia naukÄ™. ZostaÅ‚y również ufundowane nagrody Rektora indywidualne i zbiorowe za najlepsze kursy e-learningowe. Natomiast w wymianie miÄ™dzynarodowej w ramach programu Erasmus i umów bilateralnych z uczelniami zagranicznymi uczestniczyÅ‚o 900 studentów z Politechniki Krakowskiej oraz z zagranicy.

AJS: Jak wyglÄ…da współpraca WydziaÅ‚u z przemysÅ‚em chemicznym? Jaki jest udziaÅ‚ zleceÅ„ z przemysÅ‚u w przychodach WydziaÅ‚u?

DB: Tak jak powiedziaÅ‚em wczeÅ›niej, WydziaÅ‚ trzeciÄ… część Å›rodków otrzymuje z projektów badawczych i współpracy z przemysÅ‚em. Mamy umowÄ™ z naszym partnerem strategicznym, GrupÄ… Azoty. W ramach tej umowy pracownicy Grupy Azoty prowadzÄ… zajÄ™cia z naszymi studentami, a studenci wyjeżdżajÄ… na praktyki do zakÅ‚adów Grupy. UfundowaÅ‚a ona także stypendia dla najlepszych studentów, którzy chcÄ… później podjąć pracÄ™ w Tarnowie. WydziaÅ‚ prowadzi również kilka projektów w ramach programów ministerialnych.

AJS: WygraÅ‚ Pan konkurs na stanowisko dziekana WydziaÅ‚u w latach 2016–2020. Jakie ma Pan plany rozwoju WydziaÅ‚u, awansu kadry naukowej, zwiÄ™kszania potencjaÅ‚u badawczego i poszerzania współpracy z przemysÅ‚em?

DB: Podczas mojej kadencji chciaÅ‚bym wykorzystać bardzo dobrze rozwiniÄ™tÄ… współpracÄ™ miÄ™dzynarodowÄ…. ChciaÅ‚bym, aby jeszcze wiÄ™cej studentów z zagranicy i profesorów wizytujÄ…cych docieraÅ‚o na nasz WydziaÅ‚. Obecnie mamy dwóch takich profesorów, ale planujemy spróbować dotrzeć do studentów i profesorów chiÅ„skich. Podpisane zostaÅ‚y umowy i liczymy na to, że uda nam siÄ™ przyciÄ…gnąć studentów z Chin. Do tej pory wysÅ‚aliÅ›my 16 osób na partnerski uniwersytet w Chinach. Aby siÄ™ rozwijać, uczelnia i WydziaÅ‚ muszÄ… funkcjonować w strukturach miÄ™dzynarodowych. Na przynajmniej jednym kierunku planujÄ™ uzyskać pozytywnÄ… opiniÄ™ Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych (KAUT), która jest równoważna z akredytacjÄ… miÄ™dzynarodowÄ… European Network for Accreditation of Engineering Education (ENAEE), i tym samym zwiÄ™kszyć rangÄ™ WydziaÅ‚u. Mam także ambitny plan poprawienia pozycji WydziaÅ‚u w rankingu Komisji Ewaluacji Jednostek Naukowych.

AJS: Czy WydziaÅ‚ Å›ledzi losy swoich absolwentów, ma informacje dotyczÄ…ce ich karier zawodowych, wykorzystuje je w modyfikacji programu studiów?

DB: Biuro Karier monitoruje losy absolwentów. W tej chwili jest to obowiÄ…zek narzucony przez ustawÄ™, ale PK robiÅ‚a to już wczeÅ›niej. Monitorujemy losy absolwentów po pół roku, po 1 roku i po 3 latach od ukoÅ„czenia studiów. Ostatnia taka ankieta zostaÅ‚a wysÅ‚ana do 1203 osób i uzyskano w niej responsywność 65% (700 osób). ByÅ‚a to reprezentatywna liczba absolwentów. Jeżeli ankieta jest robiona w późniejszym okresie, to responsywność maleje. Zatrudnienie wÅ›ród tej grupy wynosi 65% dla absolwentów inżynierii chemicznej i procesowej oraz 78% dla absolwentów technologii chemicznej. Åšrednio zatrudnienie ma 75% absolwentów, a pierwszÄ… pracÄ™ znajdujÄ… oni już w pierwszych 3 miesiÄ…cach od ukoÅ„czenia studiów. Po roku pracuje już prawie 90% absolwentów. Kilka procent kontynuuje naukÄ™, a kilka procent nie pracuje ani siÄ™ nie uczy. W zawodzie pracuje 55% absolwentów.

AJS: W Ameryce jest taka zasada, że jak czÅ‚owiek jest najlepszy na roku, to jeszcze nie zdąży skoczyć studiów, a już ma propozycjÄ™ pracy. Czy takich wyróżniajÄ…cych siÄ™ absolwentów, którzy nie zostali u Was, ale poszli na zewnÄ…trz także monitorujecie?

DB: OczywiÅ›cie. Stowarzyszenie Absolwentów Politechniki Krakowskiej prowadzi ZÅ‚otÄ… KsiÄ™gÄ™ Absolwentów. Do tej ksiÄ™gi wpisywani sÄ… ci, którzy osiÄ…gnÄ™li najwiÄ™ksze sukcesy zawodowe na rynku pracy. Prowadzimy także wydziaÅ‚owÄ… ksiÄ™gÄ™ ZÅ‚otych Wychowanków Politechniki Krakowskiej. Z okazji jubileuszu 50-lecia WydziaÅ‚u organizujemy uroczyste posiedzenie Rady WydziaÅ‚u oraz specjalnÄ… konferencjÄ™, na którÄ… zostanÄ… zaproszeni ci absolwenci. BÄ™dziemy chcieli, aby przedstawiciele przemysÅ‚u przedstawili jak wyglÄ…da współpraca Politechniki z przemysÅ‚em.

AJS: Nasze czasopismo od lat promuje przedsiÄ™biorczość i innowacyjność produktów przemysÅ‚u chemicznego. Czy w programie studiów na Pana Wydziale sÄ… zajÄ™cia zwiÄ…zane z przedsiÄ™biorczoÅ›ciÄ…, zakÅ‚adaniem wÅ‚asnej firmy, podstawami ekonomii, wiedzÄ… o wolnym rynku i konkurencji?

DB: Na uczelni staramy siÄ™ wypracowywać taki model ksztaÅ‚cenia, aby absolwent byÅ‚ gotowy do nauki przez caÅ‚e życie. Przygotowujemy ludzi w zwiÄ…zku z szybkim rozwojem techniki i cywilizacji do pracy w miejscach i zawodach, których nie znamy i do rozwiÄ…zywania problemów, o których jeszcze nie wiemy. Dlatego absolwenci muszÄ… być bardzo dobrze przygotowani i mieć Å›wiadomość, że ukoÅ„czenie uczelni to nie jest koniec aktywnoÅ›ci naukowej. Istnieje możliwość uzupeÅ‚niania wyksztaÅ‚cenia na studiach podyplomowych. Na Wydziale udaÅ‚o siÄ™ wspólnie z firmÄ… IChEMAD-Profarb sp. z o.o. uruchomić studia podyplomowe na temat wyrobów lakierowych, na których ksztaÅ‚ci siÄ™ prawie 50 sÅ‚uchaczy. Prowadzone sÄ… także przedmioty, które przygotowujÄ… studentów do rynku pracy. Jest to organizacja i zarzÄ…dzanie, komunikacja interpersonalna, elementy prawa cywilnego, organizacji praktyk studenckich, ochrona wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej, podstawy marketingu, strategia rozwoju firmy, zarzÄ…dzanie strategiczne, zarzÄ…dzanie i marketing oraz przygotowanie do twórczej drogi zawodowej. Niektóre z tych przedmiotów sÄ… obligatoryjne, niektóre fakultatywne.

AJS: Panie Dziekanie! DziÄ™kujÄ™ za ciekawe informacje o Å¼yciu WydziaÅ‚u. Serdecznie gratulujÄ™ wyboru na stanowisko Dziekana WydziaÅ‚u Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej. Å»yczÄ™ Panu wielu sukcesów i satysfakcji w pracy na tym odpowiedzialnym stanowisku. Trzeba też pogratulować Panu i pracownikom WydziaÅ‚u przygotowania w krótkim czasie naprawdÄ™ dobrych 50 publikacji naukowych do zeszytu październikowego naszego czasopisma na jubileusz 50-lecia Waszego WydziaÅ‚u. Realizacja zadania 50 publikacji na 50-lecie w peÅ‚ni siÄ™ powiodÅ‚a! Na zakoÅ„czenie proszÄ™ o przekazanie pracownikom WydziaÅ‚u naszych gratulacji z okazji jubileuszu, a także życzeÅ„ dalszych osiÄ…gnięć i powodzenia w realizacji ambitnych planów rozwoju.

Wywiad przeprowadzono 14 wrzeÅ›nia br. w Krakowie.